प्रतिकुल मौसमको कारण ७ करोडको क्षती
कृष्ण खनालबुटवल, १५ फागुन ।
प्रतिकुल मौसमको कारण रुपन्देहीको कृषकले ७ करोड रुपैयाको बराबरको क्षती व्यहोर्नु परेको छ । जिल्ला कृषि विकास कार्यालय रुपन्देहीका अनुसार फागुन ६ गते राती अकत्मात परेको असिनाको कारण कृषकहरुले लगाएको गहुँ, तोरी, आलु, मकै, सुर्यमुखी र तरकारीमा गरी ७ करोड ५८ लाख १ हजार ९ सय ४० रुपैया घाटा लागेको हो ।
रुपन्देहीका २ वटा नगरपालिका तिलोत्तमा र देवदह नगरपालिका गरी अन्य ८ वटा गाविसमा असिनाले बढि मात्रामा क्षती पु¥याएको जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले गरेको सर्वेक्षणमा देखाएको छ । असिनाले किसानले लगाएको तोरीमा सबैभन्दा बढि क्षती पु¥याएको छ भने गहु र तरकारीममा पनि ६० प्रतिशत भन्दा बढि क्षती पुगेको छ ।
कृर्षि विकास कार्यालय भैरहवाका बाली विकास अधिकृत जयबहादुर महत्राका अनुसार तिलोत्तमा नगरपालिका र देवदह नगरपालिकामा किसानहरुले लगाएको तोरी पुर्णरुपमा नष्ट भएको छ । भने अन्य गाविसका विभिन्न स्थानका ६० प्रतिशत भन्दा बढि क्षती पुगेको छ ।
बाली विकास अधिकृत महत्रा भन्छन्–‘तोरीको पकेट क्षेत्र मानिएको क्षेत्रमा बढि क्षती पुगेको छ भने तरकारीमा आलुमा बढि मात्रमा क्षती पुगेको छ ।’ यसको अलवा बन्दागोभी, टमाटर, काउलीलगायतका तरकारीमा पनि क्षती पुगेको छ ।
जिल्ला कृषि विकास कार्यालय रुपन्देहीका अनुसार रुपन्देहीको पट्खौली गाविसमा १० हेक्टरमा लगाइएको तोरी ६० प्रतिशत क्षती पुगेको छ । कुल ६ मेटिक टन क्षतीपुगेको र किसानले ६ लाख मुल्य बराबरको नोक्सानी व्यहोर्नु परेको छ । जिल्ला कृर्षि विकास कार्यालयको तथ्यांक अनुसार उक्त गाविसमा १५ हेक्टरमा लगाइएको गहुको ५२.५ मेट्रिक टन उत्पादन हुने अपेक्षा गरिएकोमा ४० प्रतिशत नोक्सान पुगेको छ । जसमा २१ मेट्रिकटन किसानले असिनाको कारण गुमाएर करिव ५ ८ लाख ८ हजार रुपैयाको क्षती व्यहोर्नु परेको छ ।
सोही गाविसमा २५ हेक्टर क्षेत्रफलमा लगाएको तरकारी ५० प्रतिशत नोक्सानी पुगेको छ । किसानले १ सय ७५ टन तरकारी असिनाको कारण गुमाएका छन् जसबाट ३५ लाख रुपैया गुमाएका छन् ।
रुपन्देहीकै छोटकीरामनगर गाविसमा १० हेक्टर क्षेत्रफलमा लगाइएको तोरी प्रति हेक्टर १ मेट्रिकटन का दरले १० मेट्रिकटन उत्पादन हुने अपेक्षा गरिएकोमा ६५ प्रतिशत क्षती पुगेको छ । जसबाट कुल ६५ लाख नोक्सान भएको छ । त्यस्तै सोही गाविसमा गहु २८ मेट्रिक टन नोक्सानबाट कुल ७ लाख ८४ हजार, तरकारी ३ सय ५० मेट्रिक टनबाट कुल ७० लाख नोक्सान पुगेको छ ।
सिक्टन गाविसमा ६८ लाखको ६८ मेट्रिक टन, तरकारी १ करोड ७३ लाख ६० हजार मुल्यको ८ सय ६८ मेट्रिक टन नोक्सान भएको छ । देवदह नगरपालिकामा ५ करोड ३० लाखको ५३ मेट्रिक टन तोरी, १९ लाख ६ हजार मुल्य बराबरको ७ मेट्रिक टन गहु र ५६ लाख मुल्य बराबरको २८ मेट्रिक टन नोक्सान भएको छ ।
तिलोत्तमा नगरपालिकामा २ लाख मुल्य बराबरको २ मेट्रिक टन तोरी, २ लाख १० हजार मुल्य बराबरको २.६२५ मेट्रिक टन सुर्युमुखी, ९८ लाख मुल्य बराबरको ४९ मेट्रिक टन तरकारीमा नोक्सान पुगेको छ । त्यस्तै सुर्यपुरा गाविसमा २८ लाख ३ हजार १ सय ४० रुपैया बराबरको १०.८९ मेट्रिक टन मकैमा क्षती पुगेको छ भने बसन्तपुर गाविसमा ४२ लाख मुल्यको २१ मेट्रिक टन तरकारी नोक्सान भएको छ ।
मानपकडी गाविसमा १९ लाख २५ हजार बराबरको १९.२५ मेट्रिक टन तोरी, १ करो २६ लाख मुल्य बराबरको ६ सय ३० मेट्रिक टन तरकारी नोक्सान भएको छ ।
मानमटेरिया गाविसमा १९ लाख २५ हजार मुल्यको १९.२५ मेट्रिक टन तोरी सोही गाविसमा ६३ लाख बरबरको ३ सय १५ मेट्रिक टन तरकारी नोक्सान भएको छ । हर्नेया गाविसमा ९० लाख मुल्य बराबरको ९मेट्रिक टन तोरी, ४२ लाख मुल्य बराबरको २१ मेट्रिक टन तरकारी नष्ट भएको छ ।
तस्वीरःरुपन्देहीको मानपकडी गाविसका किसानले फलाएको तरकारीमा असिनाको कारण असरले सुकेको तरकारी । तस्वीरःकृष्ण खनाल÷बुटवल
