सडकबत्ती व्यवस्थापन समुदायलाई
कृष्ण खनाल
बुटवल, ५ फागुन ।
बुटवल उप–महानगरपालिकाले नगर भित्रका केही टोलहरुका सडक बत्तीको जिम्मा समुदायलाई दिने भएको छ । जसलाई बुटवल नगरपालिकाबाट स्तरउन्नती भई उप–महानगरपालिका भएपछि पहिलो राम्रो कामको गरेको स्थानियको भनाई रहेको छ । बुटवल उप–महानगरपालिकाले पहिलो चरणमा बुटवल क्षेत्र अन्र्तगतका १५ वटा टोलहरुमा यस्तो प्रकारको सडक वत्ती व्यवस्थापन कार्य समुदायले गर्ने छन् ।
 |
| news butwal today 071/11/ |
बुटवल उपमहानगर नगरपालिका र स्थानिय टोल विकास संस्थाहरुको विचमा सम्झौता भएको छ । उपमहनगर पालिकाको ५६ औ स्थापना दिवसको अवसरमा आयोजना गरिएको एक विशेष कार्यक्रममा बुटवल उपमहानगर पालिकाका प्रमुख कार्यकारि अधिकृत धुब्र बहादुर खड्का र विभिन्न टोल विकास संस्थाका अध्यक्षहरुले संयुक्त हस्ताक्षर गरेका हुन ।
सम्झौता पछि अव १५ वटा टोल विकास संस्था अन्र्तगत समुदायले अहिले सडकमा बलिरहेको वत्ती र उक्त टोललाई आवश्यक वत्तीको संख्या एकिन गरि टोल वि कास संस्थाले बुटवल उमहानगर पालिकामा दिवेदन दिनु पर्ने छ । त्यपछि टोल विकास संस्थाले अनिवार्य रुपमा सिएफएल वत्ती बाल्नु पर्नेछ । जसको लागि सिएफएल बत्ती खरिदको लागि उपमहानगर पालिकाले नगद रुपैया हस्तान्तरण गर्ने छ ।
बुटवल उमहानगर पालिकाका बरिष्ठ अधिकृत विष्णु खनाका अन अनुसार अहिले टोल विकास संस्था अन्र्तगत बलिरहेका बत्ती र बोलेका बत्तीको संख्या एकिन गरेर उपमहानगर पालिकालाई संस्थाले निवेदन दिने र त्यसको जाँच पछि उपमहानगर पालिकाले आवश्यक रकम नगदै हस्तानान्तरण गर्ने छ ।
बरिष्ठ अधिकृत खनाल भन्छन्–‘ यसरी समुदायमा हस्तानान्तरण भएपछि सडक बत्तीमा गुलेली हानेर फुटाउने जस्ता कर्य बन्द हुनेछन् भने सडकमा दिनभर बत्ती बलिरहन समेत पाउने छैनन् ।’
अहिले बुटवल उपमहानगर पालिकाका १५ वटा टोलमा मात्र यस्तो कार्यको सुरुवात हुने र पछि अन्य २२ वटा नै वडामा यस्तो कार्यको सुरुवात गरिने बुटवल उपमहानगर पालिकाका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत धुब्र बहादुर खड्काको भनाई रहेको छ । उनी भन्छन्–‘अहिले केही थोरै टोलमा यस्तो कार्यको सुरुवात भएको छ र पछि अन्य थपिएका वडाहरुमा पनि यसरी नै सडक वत्तीको व्यवस्थापन समुदायले नै गर्ने छन्, हामीले बेला बेलमा मर्मत संहारको लागि सहयोग गर्ने छौ ।’
टोल विकास संस्था र बुटवल उपमहानगर पालिका संग ७ बुँदे सम्झौता गरिएको छ । सम्झौता अनुसार टोलमा हाल नबोलेको अवस्थामा रहेका सिएफएल बल्वको खरिद वापत एककुष्ट रकम नगरपालिकाले हस्तान्तारण गर्ने छ । सम्झौता नम्बर २ अनुसार उपहामनगरपालिकाले उक्त सडक वत्तीको मर्मत संहारको लागि आलो पालो गरि प्राविधिकको व्यवस्थागर्ने छ । सम्झौता नम्बर ३ मा उल्लेख गरिए अनुसार बुटवल उपमहानगर पालिकाले विद्युतीय पोल, तार र तार समेतका अन्य सामानहरु प्राथमिकताको आधारमा उपलब्ध गराउने उल्लेख गरिएको छ । त्यस्तै बुँदा नम्बर ४ मा पहिलो पटक सम्झौता गरिएकोमा २०७२ असार मसान्त सम्म यो लागु हुनेछ भने पछि सम्झौता नविकरण गरिन उल्लेख गरिएको छ ।
बुँदा नम्बर ५ मा सम्झौता परिक्षणको रुपमा लागु गरिएकोले २०७२ साल असार मसान्तमा नविकरण गर्दा प्रत्येक आर्थिक बर्षमा टोल विकास संस्थालाई सडक वत्ती व्यवस्थापन अनुदान समेत उपलब्ध गराईने उल्लेख गरिएको छ । बुदाँ ६ मा सम्झौताका सर्तहरु दुर्वपक्षबाट सहमतीमा थप घट गर्न सकिने र अन्तीम बुँदामा सम्झौता कार्यान्वयनका क्रममा विवाद भएका नगरपालिकाको निर्णय नै अन्तिम निणर्य हुने उल्लेख गरिएको छ ।
जुन सम्झौतमा बुटवल उपमहानगर पालिकाका बरिष्ठ अधिकृतहरु विष्णु खनाल, शिव नारायाण साहा, भुवा प्रसाद लुईटेल, योजना प्रमुख सुमन श्रेष्ठ र टोल विकास संस्थाका अध्यक्ष साक्षिको रुपमा रहेका छन् ।
यता, यसरी समुदायलाई सडक वत्ती व्यवस्थापनको जिम्मा समुदायलाई लगाईरहदा बुटवल उपमहानगर पालिकाले बर्षौ देखि सडक बत्ती बापतको रकम नेपाल विद्युत प्राधिकरणलाई बुझाएको छैन ।
आफ्नो कार्यालयमा उपभोग हुने विद्युतको महशुल नतिरेको ५९ महिना अर्थात ४ बर्ष ११ महिनाको भईसकेको छ । अहिले सम्म नगरपालिकालाई कुनै निकायले कारवाही गर्न सकेको छैन । आर्थिक बर्ष २०७०÷०७१ को असार मसान्तसम्म बुुटवल उपमहानगरपालिकाले आफ्नो कार्यालयमा उपभोग हुने ५ करोड ३६ लाख ६ सय ७ सय ७५ रुपैयाँ ७० पैसा र सडक बत्ती बापतको ६ करोड ३१ हजार ५ सय ६२ रुपैयाँ ५९ पैसा विद्युत बक्यौता बुझाउन बाँकीरहेको छ ।
उपमहानगरपालिकाले ग्राहक नम्बर००५.०२.८५१ रहेको ४५७.४५ केभीए विद्युत उपभोग गरेको छ । उसले ५९ महिना अर्थात ४ बर्ष ११ महिनाको महिनाको रु ५ करोड ३६ लाख ६ सय ७ सय ७५ रुपैयाँ ७० पैसा विद्युत बक्यौता बुझाउन बाँकी रहेको नेपाल विद्युत प्राधिकरण बुटवल शाखाका लेखापाल किशोर घिमिरले जानकारी दिए ।
उपमहानगरपालिकाले सडक बत्ती अन्र्तगत ग्राहक नंः ००२.०१.८५१ अन्र्तगत ३० एमपिएस विद्युत उपभोग गरेको ५७ महिना अर्थात ४ बर्ष ८ महिनाको १ लाख ११ हजार ८ सय ४१ रुपैयाँ ९० पैसा, त्यस्तै ग्राहक नंः ०३३.२३.२०५ अन्र्तगत २० केभिए को ६४ महिना अर्थात ५ बर्ष ४ महिनाको कुल १ लाख ९९ हजार १ सय ४१ रुपैया, ग्राहक नम्बर ००५.०५.८५१ नम्बरको ३० एमपिएस ५० महिना अर्थात ४ बर्ष २ महिनाको कुल १ लाख ९ हजार ९ सय ९५ रुपैयाँ ४० पैसा रकम बुझाएको छैन ।
त्यस्तै ग्राहक नंः००५.१२.८५१ अन्र्तगत ३० एएमपिएस विद्युत उपभोग गरेको ५७ महिना अर्थात ४ बर्ष ९ महिनाको कुल १ लाख ३१ हजार ८सय ९४ रुपैयाँ, ग्राहक नंः ००५.१३.८५२ अन्र्तगत ३० एमएपिएस विद्युत उपभोग गरेको ५० महिना अर्थात ४ बर्ष २ महिनाको कुल १ लाख ४५ हजार ३ सय ८७ रुपैया महशुल बुझाएको छैन ।
उपमहा नगरपालिकाले नै ग्राहक नंः००५.२३.८५१ अन्र्तगत ३० एमपिएस विद्युत उपभोग गरेको ५५ महिना अर्थाथ ४ बर्ष ७ महिनाको कुल १ लाख १ हजार ९ सय २८ रुपैया ७० पैसा बुझाएको छैन, त्यस्तै ग्राहक नम्बर ००५.२४.८५१ अन्र्तगत सडक बत्तीबापतको ३० ए एमपिएस विद्युत उपभोग गरेको ४३ महिना अर्थात ३ बर्ष ७ महिनाको कुल १ लाख ५३ हजार ३ सय ३९ रुपैया , ग्राहक नंः००१.१०.८५१ अन्र्तगत १ केभिए सडक बत्ती अन्र्तगतको ३८ महिना ३ बर्ष २ महिनाको २ लाख ४० हजार ९ सय १ रुपैयाँ ३० पैसा र ग्राहक नंः ००१.००३.८५१ अन्र्तगत १ केभिए विद्युत उपभोग गरेबापत ३८ महिना अर्थात ३ बर्ष २ महिनाको कुल १ लाख ४७ हजार ६१ रुपैयाँ ६० पैसा रकम नेपाल विद्युत प्राधिकरणलाई बुझाउन बाकी रहेको छ ।
बर्षौ देखि विद्युतको बक्यौता तिर्न बाँकी रहेको र समुदायलाई सडक विद्युत व्यवस्थापनको जिम्मा लगाईरहदाँ किन उपमहानगरपालिकाले बक्यौता तिरेको छैन् त भन्ने जिज्ञासामा बुटवल उपमहानगरपालिकाका बरिष्ठ अधिकृत विष्णु खनालले यस समस्याको साधान केन्द्रबाट मात्र हुने बताउछन् । उनी भन्छन्–‘हाम्रो सार्वजिक जग्गा, पोल स्टेशन प्रयोग गरेको विद्युतले किन नगरपालिकालाई पैसा तिर्दैन, यसको पनि लेखा जोखा हुन जरुरी रहेको छ ।’ उनले उपमहानगरपालिका विद्युत महसुल नतिर्ने पक्षमा नभएको भन्दै विद्युत चुहावटको समेत शुल्क जोडर उपमहानगरपालिकाई तिर्न भन्नु तर्क संगत नभएको बताए ।
((((((((((((तस्वीर विवरणः बुटवल उपमहानगर पालिका र श्रीनगर टोल विकास संस्थाका विचमा भएको सम्झौतापत्र । तस्वीरःकृष्ण खनाल÷बुटवल
